Onze Vader deel 5
Eerste drie beden
De eerste bede bij zowel Mattheüs 6:9b als Lukas 11:2b is: laat Uw naam geheiligd worden. Oudere vertalingen geven dit weer als: Uw naam worde geheiligd. In beide gevallen is sprake van werkwoorden in de aanvoegende wijs, te zien aan “laat” of “worde”. Deze wijs drukt een wens uit.
Het Grieks heeft een gebiedende wijs van de derde persoon enkelvoud. Deze wijs wordt gebruikt voor een eerbiedig verzoek van een mindere aan een meerdere. Het werkwoord is verder in de lijdende vorm.
De eerste drie beden zijn steeds in deze wijs en vorm. Alle drie zijn gericht tot God met het verzoek te handelen naar wat gevraagd wordt. Naar Joods gebruik vermijdt men door de lijdende vorm te gebruiken rechtstreeks God tot handelen aan te sporen. De betekenis is evenwel: God, heilig uw naam.
Maar wat betekent dit? Eerst wat de bede niet betekent. Deze is niet een oproep aan ons om Gods naam niet ijdel te gebruiken of door ons leven Gods naam niet te beschamen. Dit zijn zeker dingen die wij als christen te doen hebben, maar dat is niet wat deze bede inhoudt. Immers de bede is gericht tot God. Het verzoek is dat Hij zelf ingrijpt. Zijn naam is zijn reputatie. God is de enige God. De bede is dat God zich zal tonen als God door de geschiedenis ten einde te brengen en Zijn koninkrijk te vestigen op aarde.
De tweede bede: ‘laat Uw koninkrijk komen’ vraagt dat God zijn heerschappij opneemt.
De derde bede komt niet voor bij Lukas, maar verduidelijkt de eerste twee. Immers als Gods wil ten volle geschiedt dan is zijn Naam geheiligd en zijn Koninkrijk gekomen.
Vrijzinnige theologen zoals Ritschl en Harnack beperkten Gods koninkrijk tot een ethisch streven. Als iedereen zou leven overeenkomstig de 19e-eeuwse Duitse burgerlijke beschaving dan was het koninkrijk een feit. De eerste wereldoorlog weerlegde dit idee.
Thans geschiedt Gods wil ten volle in de hemel. Planeten en sterren en engelen doen wat Hij wil. Op aarde is het nog niet zo ver. Vandaar dit gebed. En de opgave om in ons eigen leven te streven Gods wil te doen.
Hierin mogen wij Jezus volgen, die in de hof van Getsemane bad: Niet Mijn wil, maar Uw wil geschiede.
